Có một chị chim vành khuyên đẻ được tám trứng, ấp nở ra tám vành khuyên con. Ngày ngày chim mẹ đi kiếm mồi về để nuôi con. Khi chúng mới nở, chim mẹ phải mớm cho từng con một. Ít lâu sau chúng đã cứng cáp hơn, chim mẹ không phải mớm nữa mà chỉ tha mồi bỏ vào tổ cho cả tám con cùng ăn.
Trong tám chú chim con, có một con có đôi mắt hạt cườm và bộ lông xanh tuyệt đẹp. Nhưng đấy cũng là con chim tham ăn nhất. Mỗi khi có mồi, nó cứ hục đầu vào ăn, không cần để ý tới ai. Các anh chị nó đều tốt bụng nên luôn nhường nhịn cho Hạt Cườm ăn phần hơn. Nhưng Hạt Cườm không hề quan tâm tới điều đó, càng lớn lên nó càng tham ăn tục uống. Nhiều hôm nó còn không biết xấu hổ, gạt cả anh chị nó ra để tranh ăn cho được nhiều.
Chim mẹ thấy thế buồn lắm. Nhìn Hạt Cườm cứ hục đầu vào mà ăn và tranh ăn, chim mẹ thấy nó vừa thô bỉ vừa xấu xa hết chỗ nói. Chim mẹ phải nhiều lần nhắc nhở nó:
- Con ơi, tham lam là tính xấu lắm! Bé thì tham ăn, lớn lên sẽ còn tham nhiều thứ khác. Như vậy tất cả bạn bè sẽ xa lánh con. Hơn thế nữa, tính tham lam còn dẫn tới tội lỗi hoặc những cái tai vạ khác không lường được hết.
Chim mẹ vẫn thường dạy bảo nó thế, nhưng Hạt Cườm vẫn chứng nào tật ấy. Các chim anh, chim chị nó không chịu đựng nổi nữa, dần dần xa lánh không ai thèm chơi với nó. Vào thời kì đó, cả tám con đều đã đủ lông cánh. Chúng đã được mẹ dìu cho tập bay chuyền, sau đó cả tám con đều đã có thể cất cánh bay lên bầu trời tự do bao la rực rỡ. Chúng đều hết sức sung sướng. Suốt ngày chúng được bay nhảy vui chơi thả sức và tự mình đi kiếm mồi để ăn.
Chim mẹ khuyên lũ con phải cẩn thận, không được bay xa khỏi khu rừng quen thuộc.
Nhưng vốn tham ăn, lại không chịu nghe lời dạy bảo của mẹ, Hạt Cườm phởn chí vẫn bay đi rất xa. Nó bay vào một xóm nhỏ ở đồng bằng. Nó sà vào vườn cây một gia đình nọ. Nhà này có một chú bé rất thích chơi chim, chú đã mua về được mấy lồng chim: Nào là sáo, nào là cu cườm, nào là vẹt... Chú bé bỗng thấy một con chim vành khuyên có đôi mắt hạt cườm và bộ lông xanh rất đẹp xuất hiện trong vườn nhà mình. Chú mừng quá, reo lên và nhào vào bắt. Hạt Cườm vội cất cánh bay đi.
Nhưng hôm sau nó lại bay tới mảnh vườn này. Ở đây có nhiều cây chanh đang ra hoa, nó thích lắm. Hạt Cườm bỗng nhìn thấy một quả chuối đã bóc vỏ, trông cực kì ngon lành nằm ở một đám cành cây khô (hoặc que tre gì đó). Tính tham ăn lại nổi lên, chim vành khuyên không cần nghĩ ngợi và quan sát gì nữa, sà tới chén liền. Bỗng "phập" một tiếng. Hạt Cườm giật mình, hốt hoảng tung canh định bay lên. Nhưng muộn rồi. Nó ngã lộn xuống.
Thì ra nó đã chui vào cái lồng bẫy của chú bé nọ. Hạt Cườm giãy giụa và la hét đến nứt họng. Nhưng hoàn toàn không thể làm gì được nữa. Vì tham lam, nó đã đánh mất cái quý giá, cái rực rỡ nhất ở trên đời mà nó vừa có: Tự do.
Chuyện kể bé nghe
